New Management & Sustainability

          การบริหารจัดการใหม่และความยั่งยืนในบทนี้ จะให้ความสำคัญต่อการบริหารความเปลี่ยนแปลง (Change Management) ที่เกิดขึ้นตามปรากฎการณ์ใหม่ของผลิตภัณฑ์ บริการ กระบวนการและระบบงานใหม่ ที่เกิดขึ้นจากผลพวงของการนาเอาระบบดิจิทัล และเทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตเข้ามาร่วมใช้งานอย่างกว้างขวาง อันเป็นห้วงระยะเวลาของการเปลี่ยนผ่านยุคสมัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดการความร่วมมือ (Collaboration Management) และการบริหารความยั่งยืน (Sustainable Management) อันเป็นคุณลักษณะของการบริหารที่ต่างไปจากการมุ่งเน้นประสิทธิภาพขององค์กร อันเป็นตัวแบบของการบริหารจัดการในศตวรรษที่ 20

          จากสาระสำคัญของหนังสือนี้ ที่ได้กล่าวถึงแนวคิด ทฤษฎี และกรณีศึกษาต่าง ๆ ตั้งแต่บทที่ 1-9 ที่อธิบายถึงแนวคิดและทฤษฎีว่าด้วยประวัติศาสตร์ของการจัดการความรู้ เทคโนโลยี การประกอบการ และตัวแบบของธุรกิจที่สร้างสรรค์ขึ้นด้วยนวัตกรรม หรือที่เรียกกันว่า “นวัตกรรมธุรกิจ” (Innovative Business Model) ที่ได้กล่าวถึงไว้ในหลายแบบ เช่น (1) การสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ บริการ และโครงการ เช่น แบบหุ่นยนต์ดินสอ (2) การสร้างส่วนประกอบยุทธศาสตร์ในระดับโครงการ เช่น P&G (การวิจัยผลิตภัณฑ์), TATA-Daimler กับ Frugal Innovation ในธุรกิจการประกอบรถยนต์ (3) การพัฒนาผลิตภาพ-กระบวนการของการจัดการ เช่น กรณี BHP (4) การจัดการธุรกิจกับคู่ค้า เช่น ฤทธา Siamese Asset เก๋ขนมหวาน วิสาหกิจชุมชนชีววิถีตำบลน้ำเกี๋ยน (5) การจัดการธุรกิจและสังคม เช่น Green Solution ของ SCG, Shakti Project ของ Unilever, Arogya Parivar ของ Novartis (6) การจัดการองค์กรเชิงยุทธศาสตร์ เช่น Amazon, Facebook, Airbnb, Netflix, Alibaba, Hello Tractor (7) การขยายตัวธุรกิจเชิงยุทธศาสตร์ เช่น Walmart, McDonald, KFC (8) การขับเคลื่อนนโยบายด้วยกระจายอำนาจ เช่น รัฐบาลเกาหลีใต้ หรือการบริการของ Telemedicine ในแอฟริกา หรือการจัดการพลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย์ รถไฟฟ้าและการจัดการของจีน (9) นวัตกรรมแบบ Disrupt ของ Uber, Grab, Netflix, Zoom เช่นเดียวกับการริเริ่มธุรกิจสตาร์ทอัพของไทย-เน้นบริการเฉพาะท้องถิ่น เช่น คลาวด์คอมเมิร์ซ ซีคสเตอร์ วงใน และอี๊ตแล็บ (10) การเปลี่ยนผ่านการจัดการของ New York Times, Bloomberg, Google และ ChatGPT โดยสรุปเป็นประเภทนวัตกรรมและปัจจัยการขับเคลื่อนของการสร้างตัวแบบนวัตกรรมธุรกิจ ตามตารางที่ 10.1

 

ตารางที่ 10.1 ปัจจัยการขับเคลื่อน (Driver Factors) ของการสร้างตัวแบบนวัตกรรมธุรกิจ

ลำดับ	ประเภทนวัตกรรม	กรณีศึกษา	ปัจจัยการขับเคลื่อน ที่สร้างตัวแบบนวัตกรรมธุรกิจ
1	ผลิตภัณฑ์	หุ่นยนต์ดินสอ ของ บริษัท ซีที เอเซีย โรโบติกส์ จำกัด	การสร้างส่วนผสมของเทคโนโลยี ICTs (New Combination with Tech) การบริหารจัดการของกิจการสาธารณสุข โรงพยาบาล อาสาสมัครสาธารณสุข และการใช้งานตามความเกี่ยวข้องสมาชิกในครอบครัว
2	การจัดการ	การวิจัยผลิตภัณฑ์ของ P&G	การทำงานแบบสร้างความร่วมมือกับหุ้นส่วนพันธมิตร (Creative Collaboration with Strategic Partner) ที่เป็นหน่วยงาน/องค์กรภายนอกโดยมุ่งไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายธุรกิจการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่เข้าสู่ระบบตลาด
		การผลิตและจำหน่ายรถยนต์ ในประเทศกำลังพัฒนาของ TATA และ Daimler	เป็นจุดเปลี่ยนและตัวแบบของนวัตกรรมของการขยายกิจการของ TATA และ Daimler ที่ตัดสินใจจัดการนวัตกรรมผลิตภัณฑ์รถยนต์-รถบรรทุกขนาดเล็กที่มีวิวัฒนาการของการพัฒนามาจากช่างชุมชน-ช่างชาวบ้าน ที่ TATA เข้าไปร่วมลงทุนในภายหลัง จนเป็นที่แพร่หลายในอินเดีย แล้ว Daimler เข้ามาร่วมทุนสมทบ เพื่อใช้เป็น Model ของผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยี เพื่อขยายตลาดรถยนต์ไปยังกลุ่มประเทศในยุโรปตะวันออกและแอฟริกา
3	นวัตกรรมกระบวนการ (ผลิตภาพ)	World-class Supplier ของ BHP	เป็นการพัฒนาทักษะ ความสามารถ ความรู้ และการตัดสินใจของพนักงาน รวมทั้งยกระดับประสิทธิภาพของการจัดการ-ตามกรอบใหม่ว่าด้วยการสร้างความเป็นมืออาชีพระดับโลก
4	นวัตกรรมกระบวนการ	การจัดการธุรกิจกับคู่ค้าด้วยระบบมาตรฐานของการผลิต และผลิตภัณฑ์ของฤทธา วิสาหกิจน้ำเกี๋ยน และเก๋ขนมหวาน	การพัฒนาการทำงานขององค์กรให้ได้รับความเชื่อถือจากคู่ค้าด้วยการรับรองมาตรฐาน และการบริหารงานที่มีความเชื่อถือได้ จนนำไปสู่การยกระดับการว่าจ้าง การได้รับเครดิต/พรีเมียมจากการดำเนินธุรกิจ ทั้งการเป็น Supplier, OEM และ Co-branding
5	นวัตกรรมยุทธศาสตร์ธุรกิจ (โครงการ)	Green Solution ของ SCG, Shakti Project ของ Unilever, และ Arogya Parivar ของ Novartis	นวัตกรรมสังคมจากการดำเนินงานแบบ CSV สำหรับการร่วมแก้ปัญหาสังคมของธุรกิจ-งานในระดับโครงการ แผนงาน และ BU
6	นวัตกรรมยุทธศาสตร์ธุรกิจ (องค์กร)	Amazon, Facebook, Airbnb, Netflix, Alibaba และ Hello Tractor	นวัตกรรมธุรกิจในระดับการจัดการองค์กรตามสภาวะใหม่ของ ICTs และความสามารถทางสังคม (ความร่วมมือหรือการใช้งานของผู้บริโภค)
7	นวัตกรรมการขยายตัวธุรกิจ เชิงยุทธศาสตร์	Walmart, McDonald, KFC	การขยายตัวที่ต่างกันของ แบรนด์ชั้นนำ Walmart ที่ขยายไปตามความสามารถของการบริหารงานองค์กร จากขนาดเล็กไปสู่ใหญ่ บริหารงานแบบร่วมทุน ไม่ใช่ระบบแฟรนไชส์ McDonald ขยายไปตามการบริการของ แฟรนไชส์ ในขณะที่ KFC เป็นแฟรนไชส์ที่มีการลงทุนพัฒนาเพื่อสร้างมูลค่าก่อนที่จะขายออกไป
8	นวัตกรรมกระบวนการ (การบริหารนโยบาย)	รัฐบาลเกาหลีใต้, ธุรกิจ Telemedicine ที่แอฟริกาใต้	การกระจายอำนาจการตัดสินใจ และการสร้างการมีส่วนร่วมจากผู้เกี่ยวข้องหรือ Stakeholder
		พลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย์ รถไฟฟ้าและการจัดการของจีน	การส่งเสริมและสร้างระบบแวดล้อม
9	นวัตกรรมแบบ Disrupt	Uber, Grab, Netflix, Zoom	การนำเอา ICTs, Platform มาสร้างเป็นปัจจัยขับเคลื่อนธุรกิจจนสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ และบริการใหม่
		คลาวด์คอมเมิร์ซ ซีคสเตอร์ วงใน และอี๊ตแลบ
10	นวัตกรรมการจัดการไปสู่การเปลี่ยนผ่านยุคสมัย	New York Times, Bloomberg, Google และ ChatGPT	การปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร์องค์กรด้วยวิสัยทัศน์และการตัดสินใจของผู้บริหารของ New York Times เป็นตัวอย่างของการเปลี่ยนแปลงจากองค์กรแบบเก่าไปสู่องค์กรที่บริหารจัดการแบบใหม่ได้อย่างลงตัว ในขณะที่ ChatGPT ปัจจัย ที่ขับเคลื่อน คือ ความสามารถในการสร้างส่วนผสมของเทคโนโลยีโดยเฉพาะการทำงานร่วมกันของ Microsoft กับ Nvidia

management-sustainability
ที่มา: พัฒนาขึ้นโดยผู้เขียน

 

ตัวแบบทั้ง 10 ตัวแบบข้างต้น ยังจัดกลุ่มเพื่อวิเคราะห์ได้อีก กล่าวคือ

          กลุ่มแรก เป็นการดำเนินงานของ Means ที่นำไปสู่การสร้างนวัตกรรมธุรกิจ เช่น การจัดการประเด็นทางสังคมในมิติแรงงานของ BHP สิ่งแวดล้อมของ Green Solution และสังคมของ Telemedicine ฯลฯ ทั้งในองค์กร นอกองค์กร และความสำคัญตามห่วงโซ่ธุรกิจ เช่น การเพิ่มผลิตภาพของ BHP การสร้างโอกาสของคู่ค้า เช่น ฤทธา หรือเก๋ขนมหวาน การขยายตัวไปจากความสำเร็จของ Walmart การจัดการระบบมาตรฐานเพื่อรองรับการขยายตัวของ McDonald ที่นำเอาระบบแฟรนไชส์มาใช้สำหรับกิจการร้านอาหารแบบฟาสต์ฟู้ดซึ่งเป็นเรื่องที่เจ้าของ-ผู้บริหารเดิมมองข้าม การสร้างตัวแบบจากโอกาสทางธุรกิจที่แบบผสมผสานระหว่าง
แฟรนไชส์กับเรียลเอสเตทของ KFC ที่พัฒนามูลค่าของย่านทำเลจนทำให้มูลค่าสูงขึ้นก่อนแล้วจึงขายแฟรนไชส์ออกไปในภายหลัง การปรับเปลี่ยนกระบวนการทำงานวิจัยผลิตภัณฑ์ที่ทำงานความร่วมมือกับหน่วยงานอื่นของ P&G

          กลุ่มที่สอง เป็นตัวแบบนวัตกรรมธุรกิจที่เกิดขึ้นจากการจัดการที่เปลี่ยนไปตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ICTs เช่น Amazon, Facebook, Airbnb, Netflix, Alibaba การจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ เช่น Google และ ChatGPT เป็นไปด้วยความหลากหลาย กล่าวคือ Amazon, Alibaba สร้างธุรกิจ E-commerce ที่สนับสนุนงานทั้งด้าน Demand และ Supply ของระบบเศรษฐกิจไปพร้อม ๆ กัน ด้วยการรวบรวมสินค้าเพื่อสนองตอบต่อความต้องการของผู้บริโภค และนำเอาข้อมูลความต้องการของผู้บริโภคไปร่วมกำหนดการผลิตสินค้า Airbnb ให้ความสำคัญต่อแบบแผนของการบริหารงานมากกว่า E-commerce เพราะเป็นการบริหารความร่วมมือกับเจ้าของทรัพย์สิน-อาคาร ที่พัก ฯลฯ ที่นำเอามาบริการร่วมกัน เช่นเดียวกันกับ Netflix ที่มีการสร้างภาพยนต์โดยบริษัทผู้ผลิต-นักสร้างสรรค์ในหลายรูปแบบของความร่วมมือแล้วนำมาให้บริการในพื้นที่-ช่องทางเผยแพร่ของ Netflix แล้วจัดแบ่งรายได้กันไปตามข้อตกลง สำหรับ Facebook และ Google สร้างรายได้ของธุรกิจขึ้นจากการขายโฆษณาตามการเข้าใช้บริการพื้นที่งานข้อมูลของสังคม แต่สำหรับ ChatGPT นั้น ด้านหนึ่ง เป็นผลิตภัณฑ์สำหรับการทำงานใหม่เพื่อการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล แต่การสร้างรายได้ของธุรกิจนั้น สร้างขึ้นด้วยการเรียกค่าบริการหรือค่าธรรมเนียมจาก Subscription

          กลุ่มที่สาม เป็นตัวแบบของการบริหารเพื่อก้าวข้ามการเปลี่ยนผ่านของยุคสมัย เช่น New York Times (รวมทั้ง Bloomberg) ที่พึ่งพาแหล่งรายได้ใหม่จากผู้บริโภคแบบ Subscriber แทนการพึ่งพาแหล่งรายได้จากการโฆษณา คือ แนวทางที่นำไปสู่การปลดปล่อยตัวเองจากพันธนาการของการต่อรองทางธุรกิจจากผู้ซื้อโฆษณาที่ทำให้ความเป็นกลางของสื่อมวลชนผุกร่อน

 

          กล่าวโดยสรุปได้ว่า Innovative Business Model ไม่ใช่เพียงแค่การคิดค้นผลิตภัณฑ์และบริการขึ้นใหม่ แต่เป็นการจัดการธุรกิจ เศรษฐกิจ และความยั่งยืนให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม ไม่ใช่เพียงแค่เรื่องยุทธศาสตร์และแผนงานเชิงบริหารองค์กรตามแผนงานประจำปี แต่เป็นการขับเคลื่อนของระบบเศรษฐกิจและสังคมให้ก้าวรุดไปข้างหน้ารวมทั้งเป็นเรื่องของกลไกที่สร้างการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย.