Data management (ตอนที่ 2 จบ)

Bloomberg

          Bloomberg L.P. เป็นกิจการที่ปรึกษาทางการเงิน ข่าวธุรกิจการเงิน บริการข้อมูลวิเคราะห์ธุรกิจผ่านระบบแพลตฟอร์ม ICTs ที่เรียกว่า Bloomberg Professional Service อันเป็นบริการที่เพิ่มเติมจาก Mass media business ไม่ว่าจะเป็นสำนักข่าว (Bloomberg News) เครือข่ายรายการโทรทัศน์, เว็บไซต์ สถานีวิทยุ จดหมายข่าว และนิตยสาร มีสาขาทั่วโลก 176 สาขา มีการจ้างงานประมาณ 20,000 คน จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1981 โดย Michael Bloomberg ร่วมกับ Thomas Secunda, Duncan MacMillan, และ Charles Zegar ในปัจจุบันมี Bank of America โดยกิจการในเครือคือ Merrill Lynch ร่วมถือถือหุ้นอยู่ 12%

 

          Michael Bloomberg จบการศึกษาจาก Johns Hopkins ในสาขาวิชา วิศวกรรมไฟฟ้า ในปี 1964 และ MBA จาก Harvard Business School ในปี 1966 เริ่มต้นทำงานกับวาณิชธนกิจชื่อ Salomon Brothers ซึ่งถูก Takeover โดย Phibro Corporation ทำให้เขาต้องริเริ่มกิจการของตนเองในเวลาต่อมาด้วยการสร้างบริการข้อมูลที่มีคุณภาพสำหรับธุรกิจที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ที่มีความจำเป็นทั้งการประมวลข้อมูลโดยสรุปเพื่อเสนอต่อผู้ลงทุน และเป็นข้อมูลวิเคราะห์สถานการณ์ธุรกิจสำหรับบริษัทจดทะเบียน โดยมีลูกค้ารายแรก คือ Merrill Lynch โดยมีบริการต่าง ๆ ที่ขยายตัวมากขึ้นในช่วงต่อมา ปี 1990 จัดบริการ Bloomberg Business News  ปี 1994 เปิดตัว Bloomberg Television ซึ่งเป็นช่องข่าวสารธุรกิจ ปี 1996 เปิดตัว Bloomberg Press ซึ่งตีพิมพ์หนังสือเกี่ยวกับการลงทุน เศรษฐศาสตร์ และสถานการณ์ปัจจุบัน ที่กลุ่มคนทั่วไปสามารถเข้าถึงได้ ปี 2009 เข้าซื้อนิตยสาร BusinessWeek และทำการเปลี่ยนชื่อเป็น Bloomberg BusinessWeek ปี 2010 Bloomberg Law เป็นบริการที่ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลผ่านระบบ AI ที่ใช้สำหรับกฎหมายออนไลน์ ปี 2014 Bloomberg Beta บริษัทร่วมทุน อาทิ ซื้อกองทุนเทคโนโลยีใน ซิลิคอนแวลลีย์ ที่มีมูลค่ากว่า 75 ล้านดอลลาร์ และจัดตั้ง Codeacademy เป็นโรงเรียนสอนเขียนโค้ดออนไลน์ ที่มีผู้ใช้บริการกว่า 24 ล้านคน และลงทุนในบริษัทอื่น ๆ อีกมากมา

          Bloomberg จัดตั้ง Bloomberg Intelligence (BI) เพื่อทำหน้าที่เป็นหน่วยวิจัยข้อมูลของสถานการณ์ต่าง ๆ ทั่วโลกให้เป็นข้อมูลที่เหมาะสมต่อการตัดสินใจสำหรับนักบริหารและการลงทุน – ผ่าน Bloomberg Terminal and the Bloomberg Professional App (ที่สามารถเข้าใช้บริการผ่านโทรศัพท์มือถือ) ในปี ค.ศ. 2018 Bloomberg Terminal สร้างรายได้ คิดเป็นประมาณ 76.6% ของรายได้ทั้งหมด และอีก 23.4% เป็นรายได้จากธุรกิจอื่น

 

          Bloomberg L.P. เป็นกิจการที่สร้างรายได้จากการบริการที่ปรึกษาข้อมูล 10 พันล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา (ตัวเลขปี ค.ศ. 2019) จากการบริการข้อมูล ติดตั้งระบบ สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล และการให้บริการข้อมูลแบบ Subscriber โดยที่ Michael Bloomberg เป็นผู้ที่ร่ำรวยในลำดับต้น ๆ ของสหรัฐอเมริกา และเป็นผู้จ่ายเงินเพื่อการบริจาคเป็นลำดับที่ 3 รองจากวอร์เร็น บัฟเฟตต์ และบิล เกตส์

 

Google Scholar-Google AI

          Google เป็นกิจการข้ามชาติด้านเทคโนโลยี เน้นบริการโฆษณาออนไลน์ เครื่องมือสืบค้นข้อมูล พื้นที่เก็บข้อมูลระบบคลาวด์ ซอพแวร์คอมพิวเตอร์ ควันตัมคอมพิวติ้ง อีคอมเมิร์ซ อุปกรณ์อิเลคทรอนิคส์เพื่อผู้บริโภค และ AI เป็นหนึ่งในกิจการบริษัทที่ทรงอิทธิพลต่อโลกในปัจจุบัน เป็น 1/5 ของกิจการเทคโนโลยี ICTs ของสหหรัฐอเมริกา จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1998 ช่วงต้น ๆ ของการเปลี่ยนผ่านยุคสมัยเข้าสู่สังคมอินเตอร์เน็ตและดิจิทัล โดย Larry Page และ Sergey Brin ในขณะที่เรียน Ph.D. ที่ Stanford University บริการต่าง ๆ ของ Google นอกจากเครื่องมือการสืบค้นข้อมูลแล้ว ยังมีบริการอื่น ๆ ที่เป็นการปฏิบัติการที่จำเป็นต่อการทำงานควบคู่กับอุปกรณ์ในระบบอินเตอร์เน็ตและเว็บไซต์ เช่น email (Gmail) Maps and Earth, Cloud, Chrome, YouTube, Android, Google+ ปัจจุบัน (2023) มีการจ้างงาน 182,000 กว่าคน ในปี ค.ศ. 2023 มีรายได้ 305 พันล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา เป็นรายได้ที่เพิ่มขึ้นทุกปีอย่างต่อเนื่อง และ 78% เป็นรายได้จากการขายโฆษณา

 

          รายได้ของ Google จากการโฆษณา สามารถดำเนินงานเป็นบริการได้จาก (1) Ads shown on Google’s search results pages and other search-related services (2) YouTube Ads (3) Ads displayed on websites and apps that are part of Google’s ad network ในขณะที่รายได้ที่ไม่ใช่จากการโฆษณา จะประกอบด้วย (1) Google’s other ventures and products, such as hardware (like Pixel phones and Nest devices), Play Store purchases (2) Google’s cloud computing services

          สำหรับ Google Scholar เป็นเครื่องมือสำหรับการสืบค้นข้อมูลที่เก็บไว้ในฐานเว็บไซต์ในรูปบทความวิชาการ บทความผ่านระบบการอ่านและให้ความเห็น หรือ Peer review หนังสือ เอกสารที่นำเสนอในการประชุมทางวิชาการ วิทยานิพนธ์ ดุษฎีนิพนธ์ คำตัดสินของศาล และสิทธิบัตร ฯลฯ เป็น Free access ตั้งแต่ ปี ค.ศ. 2004 เป็นต้นมา เป็นการทำงานเชิงสืบค้นข้อมูล รวบรวม เรียบเรียงความเกี่ยวข้องตามความสัมพันธ์กับปัจจัยผันแปรต่าง ๆ ตามแบบแผนของการวิจัย เป็นงานที่อยู่ในความสนใจพัฒนาของ Google เช่น การจัดตั้งหน่วยที่เรียกว่า Google Brain ในปี ค.ศ. 2011 (ยุบเลิกไปเมื่อ ปี ค.ศ. 2023) เพื่อทำงานวิจัยเพื่อการต่าง ๆ โดยใช้ความสามารถของ AI อยู่ภายใต้การทำงานของ Google AI (ที่จัดตั้งขึ้นเป็น Google I/O ในปี ค.ศ. 2017 โดย Sundar Pichai) จึงเท่ากับ Google Scholar/ Google AI เป็นกลไกที่เพิ่มความเข้มข้น เจาะลึก/รองรับต่อความต้องเฉพาะของผู้ใช้บริการข้อมูล (หรือผู้บริโภค) เพื่อให้ใช้พื้นที่-โลกของข้อมูลข่าวสาร เป็นพื้นที่ของปฏิสัมพันธ์ของการใช้ชีวิตประจำวัน และเป็นบริการพื้นฐานในระบบเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งนอกจากจะสร้าง Engagement ระหว่างผู้คนกับระบบอินเตอร์เน็ต แล้ว ยังทำให้เกิดความเป็นไปได้ในการสร้างพื้นที่ของการซื้อขายโฆษณาที่มีราคาพิเศษหรือเจาะจง เป็นบริการที่ช่วยสร้างความชัดเจนของธุรกิจมากขึ้นกว่าเดิม

 

ChatGPT

          ChatGPT เป็น Cloud Computing Platforms ที่เปิดตัวให้บริการครั้งแรกเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2022 และเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ที่เป็นผลงาน OpenAI Inc. ที่จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 2015 โดยจัดองค์กรแบบกิจการแบบไม่แสวงหากำไร (Non-Profits Organizations) ระดมทุนและความร่วมมือจากผู้ประกอบการในธุรกิจ ICTs ที่มีชื่อเสียงและมีความประสงค์สอดคล้องกันในการพัฒนา เช่น Peter Thiel, Elon Musk, Sam Altman, Greg Brockman และหน่วยงานวิจัยจาก Amazon Web Services, Infosys, และ YC Research รวททั้งหน่วยลงทุน เช่น TechCrunch เพื่อร่วมกันค้นคว้างานที่นำไปสู่การจดสิทธิบัตรและการวิจัยแบบเปิดเพื่อประโยชน์สาธารณะ โดยมีอิสระที่จะสร้างความร่วมมือกับองค์กรต่าง ๆ อย่างไร้ขีดจำกัด (Freely collaborate) ปัจจุบัน มี Sam Altman เป็น CEO และ Greg Brockman เป็น President, Brest Taylor เป็น Chairman

          พัฒนาการในด้านเทคโนโลยีของ OpenAI เกิดขึ้นจากการที่ได้สร้างความสามารถในการจัดการข้อมูลวิจัยโดย Supercomputer DGX-1 ที่สร้างสรรค์ขึ้นโดย Nvidia ผลจากการทำงานของ DGX-1 ทำให้ระบบประมวลข้อมูลขนาดใหญ่และมีความยุ่งยากซับซ้อน เปลี่ยนไปจากเดิมที่ต้องใช้เวลาทำงาน 6 วัน เหลือเพียง 2 ชั่วโมง ในขณะเดียวกัน ก็มีการพัฒนาเทคโนโลยีร่วมกับ Google กิจการ OpenAI ได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบองค์กรไปเป็น “for-profit” จัดตั้งเป็น OpenAI Global, LLC ในปี ค.ศ. 2019 มี Microsoft ร่วมลงทุน 49% นำเอาระบบ Microsoft Azure cloud platform มาร่วมพัฒนาด้วย การปรับเปลี่ยนรูปแบบองค์กรดังกล่าว ถือเป็นการเปลี่ยนผ่านครั้งสำคัญ เพราะในการบริหารมีความจำเป็นต้องจัดการเรื่องการลงทุนก้อนใหญ่ให้สอดคล้องกับความต้องการความสำเร็จที่มีประสิทธิภาพที่ดีกว่า โดยที่ยังคงความเข้มข้นของการควบคุม (ตามระบบงานของ NPOs) และการไว้วางใจจากผู้ถือหุ้นตามระบบงานแบบบริษัทเอกชน

          ด้วยพัฒนาการของการทำงานแบบ Startup และการปรับเปลี่ยนระบบข้างต้น ประกอบกับความสามารถในการบริหารงานของคณะผู้บริหาร จึงทำให้ ChatGPT สามารถให้บริการต่อสาธารณะตั้งแต่ ปี ค.ศ. 2020 ด้วย GPT-3, DALL-E ในปี ค.ศ. 2021 และ ChatGPT ในเดือนธันวาคม ปี ค.ศ. 2022 สร้างรายได้จากการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากการบริการ ในปี 2023 = 200 ล้านเหรียญสหรัฐ และ 1,000 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2024

          อนึ่ง นอกจาก ChatGPT แล้ว ยังมี Application ที่ทำหน้าที่ในลักษณะเดียวกัน เช่น Google Bard (ให้บริการมาตั้งแต่มีนาคม ปี ค.ศ. 2023), Bing (Microsoft Bing ที่ให้บริการมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2009), Bing ChatGPT และ Claude (เริ่มให้บริการเดือนมีนาคม ปี ค.ศ. 2023)

 

สรุป

          กรณีของ McKinsey & Co เป็นตัวแบบที่สำคัญของธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการจัดการความรู้ และเป็นธุรกิจข้อมูลความรู้ และการมุ่งสู่การพัฒนาประสิทธิภาพของงานด้วยแบบแผนของการจัดการแบบมืออาชีพ (Professional) ที่เกิดชึ้นในช่วงของศตวรรษที่ 20 และในปัจจุบัน กิจการนี้ก็ยังทรงอิทธิพลในธุรกิจที่ปรึกษา และการจัดการความรู้ ทั้งในระบบธุรกิจและแวดวงของสถาบันการศึกษา ในขณะที่อีก 2 กรณีต่อมา คือ New York Times และ Bloomberg เป็นตัวแบบธุรกิจของอุตสาหกรรมสื่อมวลชน และการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ Digital society – ศตวรรษที่ 21 (และยังอยู่ในพื้นที่ของการจัดการข้อมูลข่าวสารและความรู้ พร้อมทั้งการสร้างสรรค์ตัวแบบธุรกิจขึ้นใหม่) สำหรับกรณีของ Google Scholar และ ChatGPT เป็นตัวแบบของธุรกิจในยุคของการจัดการธุรกิจในยุคข้อมูลขนาดใหญ่และความสามารถที่ก้าวหน้าของเทคโนโลยี

          McKinsey & Co สร้างธุรกิจที่ปรึกษาสำหรับการบริหารงานองค์กรธุรกิจและนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาล โดยเป็นบริการวิจัย ให้คำปรึกษา และจัดทำข้อเสนอแนะ โดยมีค่าว่าจ้าง ค่าธรรมเนียม ค่าบริการเป็นรายได้ของบริษัท เป็นกรณีศึกษาที่แตกต่างไปจากอิทธิพลความสำเร็จของโลกอุตสาหกรรมในช่วงก่อนหน้านี้ที่มักจะมีการริเริ่มขึ้นในพื้นที่ยุโรปแล้วขยายตัวไปสหรัฐอเมริกา เช่น กิจการรถไฟ แต่กรณีของธุรกิจที่ปรึกษา และ McKinsey & Co กลับเกิดขึ้นและประสบความสำเร็จในสหรัฐอเมริกาแล้วขยายตัวกลับไปยังอังกฤษและยุโรป

          New York Times และ Bloomberg เป็นตัวแบบของการปรับตัวและต้นแบบของธุรกิจสื่อและข้อมูลวิเคราะห์ในยุคใหม่ New York Times เป็นการเปลี่ยนมิติของการจัดการรายได้ของสื่อหนังสือพิมพ์จากการพึ่งพาโฆษณาไปสู่การพึ่งพาการใช้บริการโดยตรงของผู้บริโภค และสร้างบริการ (ข้อมูล-วิเคราะห์) อันเป็นมิติเดียวกันกับ Bloomberg ที่ขายบริการข้อมูลวิเคราะห์ที่มี่คุณภาพสำหรับผู้บริโภค ด้วยความสามารถของบุคคลากร ทีมงาน นักวิเคราะห์ นักเขียน ฯลฯ (ทั้งที่เป็นองค์กร และนักลงทุนรายบุคคลหรือรายย่อย) อันเป็นคุณลักษณะใหม่ของธุรกิจสื่อที่สามารถทางเลือกใหม่ที่ดำรงไว้ซึ่งความเที่ยงตรงของข้อมูล มากกว่าที่จะต้องพึ่งพารายได้จากการขายโฆษณาที่มักจะถูกกล่าวหาว่าสื่อเอียงข้าง-สนับสนุนฝ่ายที่เป็นผู้ซื้อพื้นที่โฆษณา สำหรับวิธีการสร้างรายได้ของ New York Times จะมุ่งเน้นไปยังพื้นที่ออนไลน์ และ Subscriber ในขณะที่ของ Bloomberg เป็นไปทั้งการบริการระบบ การซื้อสิทธิ์เข้าถึงข้อมูล และการบริการสมาชิกแบบ Subscriber โดยที่ยังทำหน้าที่ให้บริการข้อมูลความรู้ทั่วไปเป็นบริการสาธารณะผ่านเว็บไซต์ และกิจกรรมสื่อต่าง ๆ

          Google Scholar เป็นตัวแบบธุรกิจที่มีการทำงานคู่ขนานกันระหว่างการให้บริการเป็นเครื่องมือสืบค้นข้อมูลแบบเจาะลึกแต่ยังเป็นบริการฟรี แต่บริการเครื่องมือนี้ได้สร้างความเข้มข้นในการใช้บริการข้อมูลในระบบอินเตอร์เน็ตและเว็บไซต์ที่มีความเกี่ยวข้องโดยตรงต่อการขายพื้นที่โฆษณาออนไลน์ของ Google

          ChatGPT เป็นตัวแบบของการใช้ประโยชน์จากความสามารถของเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามารองรับต่อการพัฒนาข้อมูลข่าวสารไปใช้ประโยชน์เพื่อการต่าง ๆ มากกว่าการให้บริการแบบเบื้องต้นของ Google search ที่เพียงแต่บอกว่าข้อมูลที่ต้องการอยู่ที่ไหน แต่ ChatGPT สามารถเรียบเรียงเป็นข้อความเป็นบทความโดยสรุปให้ได้ว่า เรื่องที่ต้องการค้นหานั้น มีสาระสำคัญอย่างไร ซึ่งผู้บริโภคทั้งที่เป็นผู้คนทั่วไป สื่อมวลชน นักเขียน นักวิชาการ นักวิเคราะห์ และนักบริหารสามารถนำข้อมูลนั้นไปทำการประมวลผล และสังเคราะห์ร่วมกับแหล่งข้อมูลอื่น เช่นเดียวกับกระบวนการวิจัยทั่วไป ในขณะที่รายได้ของ Google Scholar ยังเป็นการขายพื้นที่โฆษณา แต่ ChatGPT เป็นรายได้จากค่าบริการแบบ Subscriber

 

อ้างอิง

สุนทร คุณชัยมัง. ตัวแบบนวัตกรรมธุรกิจ = Innovative business model. — ปทุมธานี : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรังสิต, 2567. 165 หน้า.

 

…………….……

เรียบเรียงโดย ดร.สุนทร คุณชัยมัง ผู้อำนวยการสถาบันนวัตกรรมและสร้างสรรค์ความรู้ (Innovation and Creativity in Knowledge Academy : ICIK) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์