(1) ความเป็นมา
โครงการทำตามพ่อ ปลูกเพ(ร)าะสุข เป็นหนึ่งในภารกิจด้านการพัฒนาชุมชนที่ดำเนินกิจกรรมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นในเขตพื้นที่อุตสาหกรรมผลิตน้ำตาลภายใต้ความรับผิดชอบของกลุ่มมิตรผล เป็นการพัฒนาชุมชนตามแนวคิด “ร่วมอยู่ ร่วมเจริญ” ที่ขับเคลื่อนงานร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน โดยเฉพาะเกษตรกรชาวไร่อ้อย และให้ความสำคัญกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้เติบโตไปด้วยกัน และเน้นการพัฒนาด้านเศรษฐกิจให้เกษตรกรชาวไร่อ้อยให้มีความเป็นอยู่ที่ดี
(2) การดำเนินกิจการ
โครงการทำตามพ่อ ปลูกเพ(ร)าะสุข ดำเนินกิจกรรมตามกรอบปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ในระหว่าง พ.ศ. 2560 จนถึง พ.ศ. 2562 มีพื้นที่ดำเนินงาน 9 พื้นที่โรงงาน ประกอบด้วย 1) โรงงานน้ำตาลมิตรผลด่านช้าง ตำบลหนองมะค่าโมง อำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี 2) โรงงานน้ำตาลสิงห์บุรี ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี 3) โรงงานน้ำตาลมิตรภูเวียง ตำบลหนองเรือ อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น และโครงการขยายบ้านไผ่ 4) โรงงานน้ำตาลมิตรภูเขียว ตำบลโคกสะอาด อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ และโครงการขยายเกษตรสมบูรณ์ 5) โรงงานน้ำตาลมิตรกาฬสินธุ์ ตำบลสมสะอาด อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ และโครงการขยายเสลภูมิ 6) โรงงานน้ำตาลมิตรภูหลวง ตำบลโคกขมิ้น อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย และโครงการขยายเพชรบูรณ์ 7) โรงงานน้ำตาลมิตรอำนาจเจริญ ตำบลน้ำปลีก อำเภอเมือง จังหวัดอำนาจเจริญ 8) แม่สอดพลังงานสะอาด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก และ 9) ราชสีมากรีนส์ อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา
การได้พัฒนาศักยภาพด้านการผลิตทางการเกษตรชาวไร่อ้อย เป้าหมายที่จะพัฒนาเกษตรกร จำนวนกว่า 7,000 คน ให้มีความรู้ความเชี่ยวชาญในการเพาะปลูกตามหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ และสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ในชุมชนท้องถิ่นของตนเองได้ และยกระดับให้เป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบ เพื่อขยายผลบทเรียนการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ในนาม “ศูนย์ปลูกเพ(ร)าะสุข”
การดำเนินงานของศูนย์ฯ จะมีการอบรมให้เกษตรกรรุ่น 2 โดยให้เกษตรกรรุ่นที่ 1 เป็นวิทยากรอบรมให้ความรู้ในด้านที่แต่ละคนถนัด มีการให้ปัจจัยการผลิตแก่เกษตรกรรุ่นที่ 2 โดยปัจจัยการผลิตส่วนหนึ่งที่รับซื้อมาจากเกษตรกรรุ่นที่ 1 (แบ่งปันข้อมูล แบ่งปันความรู้ แบ่งปันทรัพยากร/เครื่องมือ) มีการเชื่อมโยงตลาดเพื่อรับซื้อผลผลิตของเกษตรกร เช่น ผ่านการประสานงานให้พ่อค้าคนกลางรับซื้อที่แปลง ผ่านการจำหน่ายที่ตลาดนัดหน้าโรงงาน ผลผลิตบางส่วนจำหน่ายให้กับโรงงานเพื่อนำมาเป็นอาหารให้พนักงาน และนอกจากนี้ยังร่วมกับเครือข่ายในการส่งเข้า Modern Trade
(3) ผลความสำเร็จ
การดำเนินงานในปี พ.ศ. 2560 มีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการจำนวน 276 ราย จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ จำนวน 78 แห่ง ปี พ.ศ. 2561 มีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการ รวมเป็นจำนวน 755 ราย จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ เพิ่มจำนวน 23 แห่ง และปี พ.ศ. 2562 มีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการ รวมเป็นจำนวน 7,150 ราย (จากเป้าหมาย 7,000 ราย)
ตัวอย่างความสำเร็จของกิจกรรมการรวมกลุ่มปลูกผักอินทรีย์ของเกษตรกรในพื้นที่รอบโรงงาน น้ำตาลมิตรภูเขียว จำนวน 5 กลุ่ม โดย 1) กลุ่มปลูกผักปลอดภัยบ้านลาด มีสมาชิก 4 ครัวเรือน รายได้จากการจำหน่ายผลผลิต พ.ศ. 2562-2565 รวมทั้งสิ้น 124,188 บาท 2) กลุ่มปลูกผักปลอดภัยบ้านกุดหัวช้าง สมาชิก 11 คน มีรายได้จากการจำหน่ายผลผลิต พ.ศ. 2563-2565 รวมทั้งสิ้น 181,776 บาท 3) กลุ่มผู้ปลูกผักปลอดภัยตำบลบ้านแก้ง สมาชิก 21 ครัวเรือน มีรายได้จากการจำหน่ายผลผลิต พ.ศ. 2563-2565 รวมทั้งสิ้น 369,408 บาท 4) กลุ่มปลูกผักปลอดภัยตำบลโคกสะอาด สมาชิก 7 ครัวเรือน มีรายได้จากการจำหน่ายผลผลิต พ.ศ. 2563-2565 รวมทั้งสิ้น 44,656 บาท และ 5) กลุ่มปลูกผักปลอดภัยบ้านหัวหนอง-มูลกระบือ สมาชิก 4 ครัวเรือน รายได้จากการจำหน่ายผลผลิต พ.ศ. 2564-2565 รวมทั้งสิ้น 2,429 บาท โดยรายได้เหล่านี้ คือ รายได้ที่เพิ่มขึ้นจากเดิมที่เคยมีอยู่ (กรรณิกา, 2565)
บรรณานุกรม
กรรณิกา ว่องกุศลกิจ. การสื่อสารส่วนบุคคล. 11 เมษายน 2565.
…..……………
เรียบเรียงโดย
ดร.สุนทร คุณชัยมัง
ผู้อำนวยการ สถาบันนวัตกรรมและสร้างสรรค์ความรู้ (ICIK Academy)